Tüm dünyayı etkisi altına alan ve Türkiye’de de her geçen gün vaka sayısı artan Korona Virüsünün yayılımına karşı pek çok önlem alınmakta. Maskeler ve dezenfektanların yanı sıra toplu olarak kullanılan mekanlar için de önlemler alınmaya başlandı. Bu önlemlerden biri de İTÜ ARI Teknokent tarafından icat edilen ATM’lerde kağıt paraların dezenfekte edilmesini sağlayan Money Shower oldu. 

İstanbul Teknik Üniversitesi ARI Teknokent çalışanları Korona Virüsüne karşı paralar üzerindeki virüs ve bakterileri dezenfekte etmek için Money Shower adını verdikleri teknolojiyi icat ettiler. Bu icatta UVC ışınları kullanılmakta ve UVC ışınları paralar üzerindeki tüm bakteri ve virüsleri yok etmektedir. Money Shower ile mevcutta var olan tüm ATM’ler 15 dakika içinde hijyenik ve çevreci ATM’lere dönüşebiliyor. Kullanımda olan paralar bu modül ile sürekli dezenfekte oluyor ve ATM’lerden para çekmek isteyen kişiler %99 oranında dezenfekte edilmiş paraları çekmiş oluyorlar.

UVC ışığından verimli ve güçlü bir teknoloji geliştirmeyi başaran İTÜ ARI Teknokent firması bu yeni teknolojiyi ATM’ler üzerinde test ederek Patentlerini almışlardır.

Tarihte büyük salgın hastalıklar olduğunda dünyadaki pek çok ülke çözüm olarak kâğıt paraları toplayıp, yakma yöntemini uygulamışlar ve yerine yeni paralar basmışlardır. Fakat basılan yeni paralar da elden ele dolaşarak bakteri ve virüsün yayılımına engel olamamıştır. Patenti alınan ve marka tescili yapılan Money Shower icadı aslında Korona Virüsü vakalarından önce çalışmalarına başlanmış olsa bile Korona Virüsü ile önem kazanmıştır.

Money Shower icadı, Türkiye’nin önde gelen bankalarından birine ürün satışı gerçekleştirmiştir. Firma, pilot uygulamaların ardından 2023 yılına kadar öncü bankaların ATM’lerine entegre etmeyi planlamaktadırlar.

Patent Nedir ?

Patent Belgesi Nedir?

Patent ortada bir buluş varsa ve o buluş teknik bir özelliğe sahipse patent sahibi patent belgesini almaya hak kazanır.

Bir buluşun patent ile korunabilmesi için o buluşun;

• Yeni
• Buluş basamağına sahip
• Sanayiye uygulanabilir.

Niteliklerine sahip olması gerekmektedir. Aksi takdirde bu üç şartı taşımayan buluşlar patent korumasından faydalanamazlar ve patent belgesini alamazlar. Patent koruması verildiğinde, buluş, başka herhangi bir mülkiyet veya ticari varlık türünün satın alınabileceği, satılabileceği, kiralanabileceği veya kiralanabileceği mucidin mülkiyeti haline gelir.

Bir Buluş Eğer, 

• Bir keşif
• Bilimsel bir teori veya matematiksel yöntem
• Estetik bir eser, edebi, dramatik veya sanatsal eser
• Zihinsel bir eylem gerçekleştirme, oyun oynama veya iş yapma planı veya yöntemi
• Bilgi sunumu veya bir bilgisayar programı

Buluş, bu soyut özelliklerden daha fazlasını içeriyorsa, fiziksel özelliklere (yeni bir oyun oynamak için özel aparat gibi) sahipse, patent hakkı alınabilir. Ek olarak, bitki çeşitliliği, insan veya hayvan vücudunun cerrahi veya terapi ile tedavi yöntemi veya tanı yöntemi için patent alınması mümkün değildir.

Patent Başvurusu Nasıl Yapılır ?

Patent başvurusunu bireysel olarak da yapabilirsiniz fakat patent alma süreci oldukça uzun ve zorlu bir yoldur. Bu sebeple patent başvuru sürecinde hem maddi hemde zamanınızdan kayıp yaşamamanız için muhakkak patent uzmanlarına danışmanızı öneririz. Uzman bir patent vekiline danıştığınızda öncelikle patentiniz için ön araştırma yapılacaktır. Ön araştırması yapılan ve değerlendirmeler sonucunda buluş olduğuna karar verilen, buluş konusu ürün ile ilgili aşağıdaki başlıkları içeren başvuru dosyası tecrübeli uzmanlar tarafından hazırlanır.

• Özet
• Tarifname ( Buluşu detaylı anlatan bir doküman)
• İstemler
• Resimler (Buluşu anlatan teknik çizimler)

Hazırlanan dosya sizlerin onayından geçirildikten sonra başvuru işlemleri Türk Patent ve Marka Kurumu üzerinden gerçekleştirilir. Türk Patent, ilk olarak şekli şartlara uygunluğunu inceler. Bunun üzerine, gerekli evrakların Türk Patent ’e verilip verilmediği, verilen evrakların mevzuatta öngörülen şekilde düzenlenip düzenlenmediği, rüçhan talebi varsa buna ilişkin işlemlerin yerine getirip getirilmediği ve ücretin yatırılıp yatırılmadığı gibi hususlar incelenir. Başvuru sahibi, başvuru ile birlikte veya en geç on iki ay içinde ücretini ödeyerek araştırma talep eder. Talep üzerine araştırma raporu hazırlanır, başvuru sahibine bildirilir ve Resmi Bültende yayımlanır. Araştırma raporunun bildiriminden sonra başvuru sahibi, raporun bildiriminden itibaren üç ay içinde ücretini ödeyerek inceleme talep eder. İnceleme raporunda başvuru uygun bulunursa 20 yıl koruma hakkı veren Patent alınır.

Ayrıca patent başvurusu ya da patentin korunması için gerekli olan yıllık ücretler, patentin koruma süresi boyunca, başvuru tarihinden itibaren ikinci yılın sona erdiği tarihte ve devam eden her yıl vadesinde ödenir. Vade tarihi ise başvuru tarihine tekabül eden ay ve gündür.

Patent Nedir ?

Patent, bir buluş için verilen, genel olarak yeni bir şey yapmanın bir yolunu sağlayan veya bir soruna yeni bir teknik çözüm sunan bir ürün veya süreç olan, özel bir haktır. Patent almak için, buluşla ilgili teknik bilgilerin bir patent başvurusunda açıklanması gerekir. Patentli bir buluş; alınıp, satılabilen, kiraya verilebilen diğer mallar gibi buluş sahibinin mülkiyeti haline gelir. Patentler alındıkları ülkeler için hak sahipliği doğurur. Türkiye’de alınan bir patent sadece Türkiye içinde hak sağlamaktadır ve patentli ürünleri başkalarının Türkiye’ye ithal etmesi durumunda, hak sahibine ithalatı durdurma hakkı verir.

Patent mutlaka bir özgün bir çalışmaya yani bir buluşa verilir. Buluş, tarım dahil sanayide ki herhangi bir teknik problemin çözümüdür. Buluşlar bir ürüne veya yönteme ilişkin olabilir. Buluşlar olmasaydı sanayi gelişemezdi. insan hayatı kolaylaşamazdı. Günümüzde insanlar için, sanayi için, bilim için sorun olan konuların çözümü buluşlarla sonuçlanır. Buluşlar mutlaka patentle koruma altına alınmadır.

Patent Yenileme

Patent ve faydalı model belgeleri sınır bir süre için geçerlidir. Aşağıda açıklayacağımız sürelerin sonucunda patent yenileme yapılmadığı takdirde bu belgelerin kullanım hakları sona ermektedir. Dolayısıyla patentini aldığınız buluş halka ve ticari faaliyetlerde kullanıma açık hale gelmektedir. Patent belgelerinizin geçerli olması için yıllık ücretleri düzenli şekilde ödenerek patent yenilemesi yapılmalıdır.

Patent yenileme süreleri;

• İncelemeli patent belgesi 20 yıl geçerlidir.
• İncelemesiz patent belgesi 7 yıl geçerlidir.
• Faydalı model belgesi 10 yıl geçerlidir.

Patent Sorgulama

Buluşunuzun patentini almak için öncelikle araştırma yapmanız gerekmektedir. Patent araştırması için bulunduğunuz sektörde benzer bir buluş veya fikir var mı?  patent sorgulama yaparak buluşunuzun patente almaya uygun olup olmadığını öğrenebilirsiniz.

Patent Sorgulama yaparken dikkat etmeniz gereken unsurlar;

• İcadınıza benzer bir patentin mevcut olup olmadığını kontrol edin.
• Yayınlanmış bir patent başvurusunun ilerlemesini izlemek.
• Lisansın patentli olup olmadığını görün

Patent Fiyatları

Patent fiyatları, patent ücretleri, patent tutarı gibi kelimeler birebir aynı ifadeyi taşımaktadır. Bu ifadeler, başvuru ücreti ve vekillik firma ücretlerinin totalinden bir araya gelmektedir.

Patent fiyatları, ilgili merciler tarafından her sene belirlenen harç tutarı yıllara göre değişiklik göstereceğinden dolayı  bu noktada mutlak bir patent ücreti  vermek doğru değildir. Bunun yanından çevrimiçi diğer ifade ile online başvuru veya bizzat elden teslim “posta – kargo ” vasıtası ile yapılan müracaatlar için de patent tescil ücreti değişmektedir. Patent fiyatları, müracaat tutarı dışında isteyeceğiniz ilave hizmetler açısından ayrıca ücretlendirme olarak karşınıza çıkacaktır.

Buluşun tescili evvelinde yatırılması gereken patent ücretlerine ilave olarak buluşun tescil edilmesi adına müracaat edilmesinin ardından her koruma senesi açısından patent harç tutarı yatırılması gerekmektedir. Bu süre ise en çok 20 yıldır ve bu süre uzatılamaz.

Patent ücretleri (müracaat tutarı) de yine her sene belirlenen ücretlere istinaden değişiklik arz eder. Yıllara ilişkin sicil kayıt tutarının ödenmemesi durumunda buluşunuzun koruması bitecektir. Buluş tescil aşamasında titizlikle takibe alınması gereken konulardandır.

Patent Ücretlerinin Belirlenlemesi

Her yıl yılın ilk ayında belirlenen harç tutarları dışında, patent dosyasının oluşturulması, tescil müracaatının yapılması, tescil durumun takip edilmesi gibi faaliyetlerde firmalarının uygulayacakları hizmet tutarları oluşturmaktadır.

Tescili devam veya tescil alan patent ve ya faydalı modellerin korunmalarının sürmesi açısından, koruma aşamasında her sene ödenmesi gereken senelik patent harcı yer almaktadır. Müracaat edilen gün ve ay şeklinde belirlenir. Senelik patent harcının vade tarihi öncesinde yatırılmaması durumundan gecikme faizi (cezalı) ile birlikte takip eden 6 ay içinde yatırılma şansı da bulunmaktadır. Koruma tarihi itibari ile 6 ay içinde yenileme ücreti yatırılmayan patentlerin, kullanım hakkı biter.